Во светот се зборуваат повеќе од 2700 јазици

Не е познато за тоа кога точно е „измислен“ јазикот, освен од постоењето на одредени записи во Библијата кои укажуваат на тоа. Исто така не се знае на кој јазик зборувале Адам и Ева. Првото споменување за постоењето на различни јазици датира уште од времето на постоењето на Вавилонската кула.

Пронаоѓањето или првото користење на пишаниот збор потекнува од сумерците од Месопотамија во 4тиот милениум пред новата ера. Нивните потомци, сумеро-вавилонците, го измислиле системот за мерење на време, кој денес го користиме: час поделен на 60 минути, кои се поделени на 60 секунди.

Денес, постојат повеќе од 2700 различни јазици кои се зборуваат во светот, со повеќе од 7000 дијалекти. Само во Индонезија се зборуваат околу 700 различни јазици. Повеќе од 1000 различни јазици се зборуваат во Африка. Најтешкиот јазик за учење е баскискиот, којшто се зборува во северо-западна Шпанија и јужно-западна Франција. Овој јазик нема никакви сличности со било кој друг јазик на светот. Најчесто зборуван јазик во светот е мандаринскиот јазик, а по него доаѓа англискиот. Како мајчин јазик, шпанскиот јазик е втор најзборуван јазик во светот.

Најмладиот јазик во светот е африкаанс, кој го говорат луѓето од Јужна Африка. Холандските и германските протестанти, бегајќи од пргонувањето на романо-католичката црква во 17тиот и 18тиот век, се населиле во холандската колонија на ’ртот Добра Надеж на најјужната точка во Африка. Кон крајот на 20тиот век африкаанс јазикот се формирал од мешањето на холандски, германски и други примеси од останатите јазици во Африка, постанувајќи легитимен јазик со свој сопствен речник. И после скоро деведесетина години овој јазик е втор најзборуван јазик во Јужна Африка (прв најзборуван јазик е зулу, бидејќи луѓето кои го говорат овој јазик претставуваат најголема етничка група во Африка).

Нови јазици се формираат со сретнувањето и мешањето на различните култури. На пример, во Лондон се зборуваат 700 различни јазици. Во некои предградија на Лондон, англискиот јазик е втор јазик. Истото се случува во други градови во светот како што се: Њујорк, Лос Анџелес, Мајами и Сингапур. Како што луѓето ја добиваат можноста да комуницираат слободно без разлика на културните и територијални разлики со зголеменото користење на интернетот, тоа придонесува и на формирањето на новите јазици.

Извор: didyouknow.org

Испраќање пораки со скратеници - уште од пред 120 години

Ова е можеби еден вид комуникација која им пркоси на родителите во процесот на воспитување и води до оние тврдења дека стандардите на англискиот јазик или било кој јазик за таа сметка, се намалуваат.

Меѓутоа, со малку истражување во оваа област дојдов до еден навистина фасцинантен податок. Всушност оваа таканаречена “скратена” форма на пишување и текстуално изразување датира од пред околу 120 години.

Скратеници како “ха” или пак на англиски “how r u” биле користени уште одамна, од оние луѓе кои во тоа време испраќале телеграми. 

Работниците кои ги печателе едни од најважните информации во светски рамки меѓусебно комуницирале со овие скратеници. Овој феномен првично е откриен во еден весник во 1890 година, кој бил прегледуван од еден истражувач.

“Контакти создадени од телеграми.  Довербата  помеѓу луѓе кои никогаш не се сретнале е значително поголема благодарение на оваа необична кратка форма на комуникација” – е дел од еден наслов на статија од весник. 

Констатирано е дека: “Во нивните разговори преку телеграма користат систем од скратеници кој им овозможува да кажат многу повеќе во одреден временски период, отколку што може да се каже преку стандардна комуникација”.

Оваа статија е откриена од фотограф Дејвид Фридман (David Freidman) кој ја објави оваа вест на својот блог sundaymagazine.org.

“Кога технологијата го наоѓа својот пат преку брза комуникација – без разлика дали имате лап топ или пак машина за пишување – луѓето секогаш ќе најдат начин тоа да го направат побрзо и ефективно, па дури и доколку е помалку модерно” - е исто така неговата изјава.  

 

А еве и неколку практични фрази кои ви ги откривам поврзани со таканаречената “скратена” комуникација на англиски јазик:

Стил на текстови од 1890

HA (по што следува пауза) ha – долго и смеење од срце

Min pen – на оној кој пишува телеграма му треба време за да го уреди пенкалото за пишување пред да продолжи. Оваа фраза е многу слична со BRB - “be right back” или ќе се вратам бргу.

How r u ts mng - “how are you this morning” или Како си ова утро?

I`m pty wl, hw r u? - “I`m pretty well, how are you?” или Јас сум многу добро, како си ти?

I`m nt flg vy wl, fraid I`ve gtt malaria - “I`m not feeling very well, afraid I`ve got the malaria” или Не се чувствувам многу добро, се плашам дека имам маларија.

No rest fo t wicked - “No rest for the wicked” или Нема одмор за лошото.

Кое е вашето мислење на оваа тема? Дали употребата на скратеници во секојдневната комуникација би придонело кон подобра или полоша писменост?

 

Автор: Кристина Ристовска

Извор: блог Sunday Magazine

Топ листа на „јазичните надреалисти“

Пред да продлабочиме повеќе на денешната тема, сакам да поставам неколку прашања: Можете ли да ми кажете на кој јазик зборуваат жителите на Австралија? Лесно прашање – англиски. Со овој јазик се служи Велика Британија, Америка, дел од Канада, Ирска, Јужна Африка, Нов Зеланд. Да преминеме на следното прашање: На кој јазик се зборува во Босна или во Црна Гора? Овде одговорот не е така едноставен, бидејќи по распаѓањето на поранешна Југославија, секоја држава некогашниот српско-хрватски јазик го има преименувано во свој. Така денес еден јазик, со различни дијалекти, има повеќе имиња...црногорски јазик, босански јазик, хрватски јазик итн.... По оваа логика би требало да кажеме дека жителите во Јужна африка треба да го преименуваат својот јазик во јужно-афрички јазик. Дали манипулирањето на еден јазик и неговите дијалекти строго политичко или национално прашање или јазиците во нашиот регион навистина многу се разликуваат?

Разочарувачки е фактот што во Босна постои двојазична настава: оние деца кои во својот говор кажуваат „млеко“ одат лево, во отсек српски јазик... Оние кои употребуваат „млијеко“ се на десната страна од зградата во отсек босански јазик. Оваа поделба делува како тие да не можат меѓусебно да се разберат. Сараевскиот лингвист Сенахид Халилович, во својата изјава за радиото „Дојче Веле“ рече дека ваквата јазична поделба не е добра. Наместо да ги научиме младите луѓе дека тоа е еден јазик и инсистираме на сличностите, ние ги нагласуваме исклучиво разликите. Од друга страна, пратениците во босанскиот парламент бараат документите од седницата да им се преведуваат од српски на босански, од босански на хрватски итн. Дали е ова навистина неопходно?

Замислете, на пример, кога би тргнале во Србија од југ кон север, колку различни јазици би добиле! Дали тоа значи дека луѓето кои живеат во Врање би требало да имаат свој јазик, луѓето во Ниш свој, оние што живеат во Ужице свој и слично... дали е неопходно во градското собрание во Врање да работи личност која ќе врши симултан превод секогаш кога ќе пристигне делегација од Белград? Во јазичната наука се смета дека луѓе кои без тешкотија се разбираат, говорат еден ист јазик. Можеме да го наречеме како сакаме, но во суштина, се работи за еден јазик за кој не е потребен преведувач.

Лингвистите оценуваат дека српскиот, хрватскиот, босанскиот и црногорскиот се всушност еден јазик кој има повеќе различни дијалекти и дека оваа поделба е наметната од страна на политичарите и националистите. Најневеројатната работа е тоа што политичарите од овој регион, од сите споменати новоформирани држави, инсистираат дека имаат потреба од преведувачи и упорно се обидуваат да ја наметнат оваа потреба за ангажирање на четири личности за преведување на српски, босански, хрватски и црногорски, наместо еден, на Европската заедница и Америка.

Американските дипломати, летото 2009 година, објавиле интерен документ под назив „Балканска јазична проблематика“, со што е утврдено дека српскиот, хрватскиот, босанскиот и црногорскиот јазик не се четири посебни јазици, туку дијалекти на еден, односно регионални верзии на српско – хрватскиот јазик. Американците имаат заклучено дека варијациите на српскиот, хрватскиот, босанскиот и црногорскиот јазик можат лесно да се разберат со краткотрајно вежбање, па така нема потреба службеникот кој веќе е обучен, на пример, да преведува хрватски јазик, не мора да изучува босански јазик повторно од почеток како да се работи за различен јазик. Исто така е нагласено дека „сите поголеми американски универзитети кои нудат програми за изучување на словенски јазици, вклучувајќи го Харвард и Универзитетот во Лос Анџелес, Калифорнија, ги третираат овие дијалекти како еден јазик“

Очигледно е дека само кај нас на Балканот е тешко да се прифати овој факт.

Колку се разликуваат српскиот, хрватскиот, босанскиот и црногорскиот, најдобро ги имаат објаснето „надреалистите“ во еден прилог од хумористичната емисија „Топ листа надреалиста“ која можете да ја погледнете во продолжение.

Автор: Јелена Теодоровиќ

Извор: Агенција, Дојче Веле

Вербалисти – социјална мрежа за јазични вљубеници

Курсеви за странски јазици во странство

Разговор со Јасмина Сариќ, ко-основач на социјалната јазична мрежа Вербалисти и директор на едукативните програми во компанијата Продирект

Емисија: Актуелно

Водител: Сања Величковиќ

Јануари 2011

Македонски превод:

По минатонеделната објава за слободното практикантско место во Продирект, компанија која се занимава со едукација, наидовме на голема заинтересираност од ваша страна за можностите на учење и усовршување јазик во странство. Нашиот денешен гостин е Јасмина Сариќ, директор на едукативните програми во Продирект и ко-основач на социјалната мрежа Вербалисти, која ќе ви одговори на прашањата на таа тема.

Сања: Јасмина, вашата компанија Продирект се согласи да понуди едномесечна практикантска можност на сите наши слушатели, заинтересирани за здобивање на вредно искуство во полето на едукацијата. Како и да е, само што ми кажавте дека и покрај тоа што сте задоволни од бројот на примени апликации и биографии, вие исто така пријатно сте изненадени од големата заинтересираност за учење јазик во странство, која ја покажаа нашите слушатели. Зошто мислите дека е ова вака, дали можеби е поради интересниот концепт на социјалната мрежа Вербалисти?

Јасмина: Дозволи ми најпрво да ти се заблагодарам за твојата покана во оваа емисија. Не постои сомеж дека Вербалисти е интересен концепт сам по себе и ние сме пријатно изненадени и задоволни поради големиот интерес на студентите кои изучуваат јазици и лигвисти; како и да е кога станува збор за овој интерес за учење во странство, мора да се нагласи дека ова е делумно и поради фактот што повеќе не се потребни визи за да се патува или делумно поради фактот што луѓето, не само во Србија, туку и пошироко во регионов, го сметаат времето во кое се наоѓаме, како идеално за едукација и усовршување. Секако овде би сакала да споменам дека општопознат услов за повеќето аплицирања за работни позиции е потребно знаење на барем еден странски јазик.  

Сања: Ние добивме многу прашања од нашите слушатели. Да започнеме со прашањето на Дубравка Марковиќ од Белград, која би сакала да дознае, зошто му е потребно на ученик / студент да се консултира со јазичен експерт, пред да одбере јазичен курс?

Јасмина: Од многу едноставна причина – со консултирање со експерт може да се заштеди многу време и пари. Што е тоа што можеме ние да го направиме за да му помогнеме на секој ученик / студент, да го избере вистинскиот курс кој најмногу му одговара? Првиот чекор е дефинирање на причината за изучување на странски јазик: постои голема разлика во тоа дали учите англиски, на пример, за да би можеле да разговарате преку интернет, или дали учите германски со цел да се запишете на австриски колеџ; или можеби шпанскиот јазик ви е потребен за да добиете унапредување во подружницата на вашата компанија во Шпанија. Ова е важно, бидејќи се работи за специфично ниво на знаење кое води кон остварување на вашата цел, но исто така и специфичен вид на курс. Откако ќе ја дознаеме целта, потребно е да се одреди почетната точка и затоа е потребно нашите клиенти да направат дијагностички тест, со кој ќе се утврди нивното сегашно ниво на познавање на одреден јазик. Откако ќе ги дознаеме овие две важни информации, дури тогаш можеме да дадеме препорака за одреден курс кој би бил соодветен.

Сања: Нашите слушатели најверојатно би сакале да дознаат колку чинат овие консултации и дијагностички тестови?

Јасмина: Во Продирект и јазичната мрежа Вербалисти, консултациите и тестовите се бесплатни и се дел од нашите услуги. Како и да е, препорачливо е да се закаже термин претходно на телефон 02 529 6263 или со испраќање на е-пошта на info@verbalisti.com.

Сања: Предраг од Панчево би сакал да дознае дали неговиот шеснаесетгодишен син, кој веќе изучува англиски јазик повеќе години, на училиште и со приватни часови, му е потребно да посетува курсеви во Англија? Мислам дека ова е интересно прашање за сите ученици и студенти.

Јасмина: Странскиот јазик не се изучува само во училница. Напротив, училницата претставува вештачка средина или да се изразам поинаку, симулација на реални ситуации. Без разлика дали странскиот јазик се изучува во државните и во приватните училишта и без разлика на квалитетот на наставата или на наставникот/професорот, кога изучувате странски јазик во вашата земја, вие неизбежно сте опкружени со луѓе кои го зборуваат вашиот мајчин јазик. Па така пресудно е комуникацијата да се префрли на тој мајчин јазик, порано или подоцна. Во Англија, или во било која друга држава, каде што патувате за да го научите тамошниот јазик, часовите се изведуваат со многу учесници од други земји, значи се интернационални; и сакале вие или не, мора да го говорите странскиот јазик во реални ситуации, како на пример кога би сакале да нарачате храна, да купите билет за воз или да поканите некого на пијалок.

Сања: Која е старосната граница за посетување на јазична програма (курс) во странство?

Јасмина: Ако зборуваме за програмите наменети за тинејџери, старосната граница е од 12 до 18 години.

Сања: Кога веќе разговараме за оваа возрасна група, се наметнува прашањето, дали постои водич на групата која патува? Туристички водич?

Јасмина Сариќ

Јасмина: Сите наши групи се придружувани од водич. Личноста која ги придружува групите не е туристички водич, бидејќи тоа не се туристички тури, туку едукативни програми. Нашите групни водичи се искусни предавачи на странски јазици, и во тимот на Вербалистите има најмалку 10 такви наставници кои имаат учествувано во програмите со години. Тие се во секое време со учениците, од првата пасошка контрола на аеродромот, до пристигнувањето на саканата дестинација, вклучувајќи ги аеродромските трансфери, низ целокупниот нивен престој во странскиот колеџ и се до нивното враќање дома.

Сања: Еве едно анонимно, но навистина интересно прашање: Сакам мојата ќерка да студира на Оксфорд, а не да шета, да посетува знаменитости и да оди на шопинг. Дали е задолжително учеството на учениците во тие програми за социјални активности?

Јасмина: Не само што ова прашање е интересно, туку и доста често. Социјалните активности, како што е спортот во слободното време, разгледувањето на знаменитости или креативни работилници, не претставуваат само забава. Нивната цел е повеќекратна, но најважната е континуирана комуникација и социјализација во интернационална средина, но овој пат во реални ситуации. Таквите активности делуваат навистина стимулирачки и не само што помагаат во учењето на странскиот јазик, туку исто така се запознаваат со различни култури и обичаи. И на крај, како исто така важно нешто е што тие им помагаат на групните водичи да ги имаат сите ученици на исто место.

Сања: Дали студентите добиваат некаков сертификат откако ќе го завршат курсот?

Јасмина: Сите ученици добиваат сертификат кој го покажува нивото на познавање на јазикот, времетраењето и видот на посетуваниот курс. Овде би сакала да нагласам дека сите колеџи со кои соработуваме се акредитирани од страна на нивните министерства за образование и од Британски совет.

Сања: Дали сите ваши програми се наменети за тинејџери и млади луѓе?

Јасмина: Луѓето изучуваат странски јазици од повеќе причини; во денешно време прашањето за зборување на јазици и можноста да се комуницира успешно, е всушност прашање за професионален опстанок. Ние Вербалисти имаме 24 програми наменети за сите возрасти и нивоа на познавање на странски јазик. Голем процент од нашите клиенти се возрасни – студенти, млади професионалци, бизнис луѓе. Ние нудиме и поседен вид услуга за јазично консултирање на корпорации.

Знаењето на странски јазик како прашање на опстанок

Кога зборуваме за учењето странски јазици, одамна е јасно дека јазиците се помалку се изучуваат од задоволство и желба за запознавање на други култури, а сѐ повеќе поради напредок во кариера, или да бидеме по прецизни – опстанок во кариерата. 

Да се потсетиме на фактот дека во Европа се зборуваат 23 јазици и поради ова 40 проценти од буџетот за администрацијата на Европската унија, се троши токму на преведување. Јазичните стручњаци отидоа чекор понапред, тврдејќи дека учењето на странски јазици, со помош на културна размена и професионални медиуми, можат дури да помогнат и во спречувањето на војни и трагедии.

Кое е вашето мислење на оваа тема?